تهیه جهیزیه به عهده چه کسی است؟

تهیه جهیزیه برعهده سرپرست خانواده بوده و هیچ ربطی به عروس و خانواده او ندارد. اما از جایی که مراسم عرفی، آقای داماد را تحت فشار هزینه‌های اضافی گذاشته، ما دیگر نمی‌توانیم یک طرفه به قاضی برویم. ما در مقاله زیر به بررسی این موضوع که تهیه جهیزیه چه کسی باید انجام دهد می‌پردازیم.

مسئولیت خرید جهیزیه با داماد است یا عروس؟

بسیاری از هزینه‌های اضافی را دختر و خانواده اش بر داماد و خانواده‌اش تحمیل می‌نمایند. مراسم سنگین عروسی، هزینه خرید طلا، خرید کادوهای مناسبتی، مخارج ماه عسل، عیدی دادن از این جمله اند که این ها هیچ ارتباطی با آغاز زندگی نداشته و تاثیر مطلوبی نیز بر روابط زوجین ندارند.

 در رابطه با این موضوع که تهیه جهیزیه چه کسی باید انجام دهد باید گفت: در شرایطی می توانیم بگوییم جهیزیه از عهده خانواده دختر خارج است که آن‌ها نیز هزینه‌های اضافی نداشته باشند. اگر قرار باشد که فشارهای عرفی را کم نکنیم پس بهتر است که هر دو طرف در حد توانشان به ازدواج فرزندشان کمک نمایند.

مهریه عروس

اگر بنا به اصلاح تهیه جهیزیه و برگزاری مراسمات عرفی باشد، بهترین توصیه برای تامین جهیزیه زندگی را می‌توانیم در سنن پیامبر اسلام بیابیم. پیامبر جهیزیه را از دارایی حضرت زهرا تامین نمود، همان دارایی‌ای که به عنوان مهریه از حضرت علی گرفته شده بود. بنا به سفارش پیامبر، حضرت علی سلاح خود را به ۴۸۰ درهم فروخت و پولش را از بابت مهریه حضرت زهرا به پیامبر داد.

پیامبر نیزمبلغی از آن را به بلال دادند و فرمودند که عطر و طیب بخرد و با مابقی پول نیز جهیزیه حضرت زهرا را تهیه نمود. به این صورت مهریه در ابتدای زندگی داده شد و هزینه جدیدی نیز برگردن داماد بار نشد. ضمنا به این خاطر که هزینه جهیزیه از مال شرعی و قانونی زن پرداخت می‌شود، حق تدبیر با خود زن است و سلیقه خود عروس خانم لحاظ می‌گردد.

آیتالله حائری در رابطه با این که تهیه جهیزیه چه کسی باید انجام دهد گفته: زمانی که این فرهنگ در جامعه‌ای نهادینه گردد که جهیزیه از پول مهریه‌ای که داماد به عروس خانم به صورت نقدی داده، خریداری گردد توقعات مردها نیز کم می‌گردد. وی با اشاره به این موضوع که تعداد زیادی از خانواده‌ها به علت عدم توانایی مالی، نمی‌توانند دخترشان را شوهر دهند. چرا که نمی‌توانند جهیزیه تهیه نمایند. 

وی همچنین اضافه کرد در هیچ کجای اسلام و دین نیامده که پدر عروس باید هزینه جهیزیه را بدهد بلکه بایستی مهریه به صورت نقدی پرداخت گردد و از آن پول، پدر عروس بتواند برای دخترش جهیزیه تهیه نماید.

وی هم چنین تاکید کرد: زمانی که مهریه به صورت نقدی پرداخت گردد هم مقدار آن کم می‌شود و هم این که زن با آن لوازم ضروری زندگیش را می‌خرد. هرچند خرید جهیزیه به این صورت از سنت پیامبر است. ولی این خرید واجب نیست و اگر عروس رضایتی برای خرید جهیزیه نداشته باشد، نمی‌توان او را اجبار نمود. هرچند بر عهده داماد هم نیست که جهیزیه را به آن صورت که در عرف ما مرسوم است یا طوری که همسرش می‌پسندد، خریداری نماید. بلکه در حد ضرورت زندگی و برای گذران یک زندگی معمولی و در حد شان زن بایستی اقدام به تهیه نماید.

اما چنانچه عروس، رضایت قلبی داشته باشد که از مهریه خود جهیزیه را تامین نماید، این عملش بخشش و احسان محسوب شده و موجب پاداش و اجر الهی است.

رسم تهیه جهیزیه در کشورهای دیگر

در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، تهیه جهیزیه بر عهده داماد است. در این کشورها دادن هرگونه لوازم از طرف خانواده دختر ناپسند تلقی شده و به این شکل خانواده داماد نه تنها مراسم ازدواج را برگزار می‌کنند بلکه وظیفه تامین نیازهای اولیه زندگی مشترک را نیز دارند.

در کشورهایی مثل ژاپن، کره، چین و بعضی کشورهای آسیایی، رسم بر این بوده که چند روزی پیش از ازدواج، خانواده داماد هدایایی از قبیل غذاهای دریایی، چای، گوشت و میوه را به عنوان هدیه ازدواج به عروس هبه کرده و در مقابل آن خانواده عروس نیز جهیزیه مختصری از قبیل وسایل آشپزخانه، لباس، جواهرات و وسایل دکوری را به داماد هدیه می دهند تا دو جوان بتوانند با آن‌ها زندگی مشترک خود را آغاز نمایند. تهیه دیگر ملزومات هم بر عهده خودشان خواهد بود.